Kolejna nowelizacja Kodeksu pracy zbliża się wielkimi krokami. Już 1 września wejdzie w życie ustawa z dnia 13 maja 2016 roku o zmianie ustawy – Kodeks pracy. Nowe regulacje nakładają na pracodawcę obowiązek potwierdzenia pracownikowi warunków pracy na piśmie jeszcze przed rozpoczęciem świadczenia pracy.
Jak jest obecnie?
Zasadą jest, że umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie. Może jednak zdarzyć się sytuacja, w której umowa o pracę zostanie zawarta w formie ustnej lub w sposób dorozumiany poprzez dopuszczenie pracownika do pracy. Dotychczas, jeżeli umowa o pracę nie została sporządzona na piśmie, pracodawca miał obowiązek, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić mu na piśmie istotne postanowienia umowy, a więc ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. Oznacza to, że pracodawca miał czas na potwierdzenie warunków umowy do końca pierwszego dnia pracy pracownika.
W praktyce regulacja ta sprzyjała nadużyciom ze strony pracodawców związanym z procederem nielegalnego zatrudnienia, które zyskały miano „syndromu pierwszej dniówki”. Nierzadko zdarzały się bowiem sytuacje, że pracodawcy w trakcie kontroli Państwowej Inspekcji Pracy w przypadku braku umowy o pracę z osobą, która w rzeczywistości wykonywała obowiązki pracownicze, tłumaczyli, że jest to jej pierwszy dzień pracy.
Zmianie ulegnie również art. 1043 § 2 k.p., zgodnie z którym pracodawca jest zobowiązany zapoznać pracownika z treścią regulaminu pracy przed rozpoczęciem przez niego pracy oraz art. 2001 § 5 k.p. stanowiący, że pracodawca ma obowiązek zapoznać młodocianego z wykazem lekkich prac przed rozpoczęciem przez niego pracy.
Jak będzie po 31 sierpnia 2016 roku?
Po wejściu w życie zmian, pracodawca, który nie zawarł z pracownikiem pisemnej umowy o pracę, będzie miał obowiązek potwierdzenia pracownikowi warunków umowy na piśmie jeszcze przed dopuszczeniem go do pracy. Zmiana ta niewątpliwie ułatwi inspektorom PIP wykrywanie w trakcie kontroli faktu nielegalnego zatrudniania pracowników. Od 1 września każdy pracodawca musi posiadać pisemną umowę o pracę bądź pisemne potwierdzenie jej warunków dla wszystkich osób wykonujących na jego rzecz pracę w ramach stosunku pracy, gdyż w przeciwnym razie naraża się na sankcję.
Pracodawca, który nie zawrze z pracownikiem pisemnej umowy o pracę, a przed dopuszczeniem go do pracy nie wyda mu pisemnego potwierdzenia warunków umowy, podlegać będzie karze grzywny w wysokości od 1.000 zł do 30.000 zł (zob. art. 281 pkt 2 k.p.).
W wyniku nowelizacji pracodawca jeszcze przed dopuszczeniem pracownika do pracy będzie miał również obowiązek zapoznać go z treścią regulaminu pracy, a w przypadku młodocianego także z wykazem lekkich prac.
Na zakończenie warto dodać, że pracodawca nadal będzie miał 7 dni – licząc od dnia następującego po dniu nawiązania stosunku pracy – na zgłoszenie pracownika do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.