Jak się okazuję zakupy w niedzielę nie zawsze będą możliwe. Od jakiegoś czasu w mediach dużo mówi się o zmianach dotyczących ograniczenia handlu w niedzielę. Bardzo często przy okazji omawiany zmian wspomina się o sytuacji pracowników i ryzyka masowych zwolnień. Z drugiej strony – jak wskazano w uzasadnieniu „ze względu na możliwość handlu w niedziele przez osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą przewiduje się stworzenie dodatkowych miejsc pracy w formie samozatrudnienia”.
Co zmienia ustawa?
W dniu 1 marca 2018 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta oraz w niektóre inne dni (Dz.U. z 2018 r., poz. 305) (dalej: ustawa).
Zgodnie z art. 5 ustawy w niedziele i święta w placówkach handlowych zakazany jest:
- handel;
- wykonywanie czynności związanych z handlem;
- powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu na podstawie umowy cywilnoprawnej wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem.
Zakaz nie obowiązuje w przypadkach enumeratywnie wskazanych w art. 6 ust. 1 ustawy oraz w:
- kolejne dwie niedziele poprzedzające pierwszy dzień Bożego Narodzenia;
- niedzielę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy;
- ostatnią niedzielę przypadającą w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu.
Placówka handlowa
Ustawa definiuje placówkę handlową jako obiekt, w którym jest prowadzony handel oraz są wykonywane czynności związane z handlem. Dlatego też placówką handlową będzie nie tylko sklep, ale również stoisko handlowe czy stragan zlokalizowane na bazarach i targowiskach.
Natomiast same bazary i targowiska mogą być otwarte bez ograniczeń, ponieważ nie są placówkami handlowymi w rozumieniu przepisów ustawy lecz terenami, na których w dzień targowy funkcjonują takie placówki.
Bazary i stoiska muszą respektować zakaz handlu
Co do zasady prowadzenie w niedzielę handlu w placówkach handlowych jest zakazane i dotyczy to również bazarów i straganów. Jedynym wyjątkiem, pozwalającym na otwarcie takiego punktu w niedzielę (poza przypadkami tzw. dozwolonych ustawą niedziel handlowych), będzie sytuacja, gdy handel w takiej placówce jest wyłączony spod zakazu na podstawie art. 6 ustawy. Jako przykład można wskazać stoiska, w których:
- przeważająca działalność polega na handlu kwiatami;
- przeważająca działalność polega na handlu pamiątkami lub dewocjonaliami;
- sprzedaż mieści się w ramach rolniczego handlu detalicznego w rozumieniu ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2017 r. poz. 149 i 60);
- handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek;
- przeważającą działalnością jest działalność gastronomiczna.
Można wykonywać pracę samodzielnie
Przedsiębiorca musi dostosować się do powyżej wskazanych zasad. Za nieprzestrzeganie przepisów w powyższym zakresie grozi kara od 1000 do 100 000 zł. Jednak kara może zostać nałożona jedynie na te firmy, które wbrew zakazowi handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w niedziele lub święta, powierzają wykonywanie pracy na straganie czy stoisku pracownikowi lub zatrudnionemu. Oznacza to, że pracodawca może wykonywać pracę osobiście. Ponadto, karze będzie podlegał właściciel stoiska lub straganu a nie zarządca targowiska, który nie powierza pracy w handlu lecz jedynie udostępnia miejsce handlowe.