Wbrew powszechnej opinii sam fakt powołania do pełnienia funkcji członka zarządu nie powoduje automatycznie powstania stosunku pracy. Oczywiście sytuacja zmienia się gdy powołaniu na tę zaszczytna funkcję towarzyszy również umowa o prace/zlecenie lub inna umowa cywilnoprawna. Czy możliwa jest zatem sytuacja by członek zarządu „pracował w wolontariacie” lub nawet po zwolnieniu z funkcji dalej mógł cieszyć się wypłatą niewiadomego pochodzenia?
Członka zarządu ze spółka wiąże przede wszystkim więź organizacyjno-prawna, rozpoczynająca się wraz z powołaniem. W spółce z ograniczona odpowiedzialnością członek zarządu zazwyczaj jest powoływany i co za tym idzie odwoływany uchwałą wspólników. Natomiast w spółce akcyjnej członka zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza. Funkcja członka zarządu może być pełniona odpłatnie lub nieodpłatnie. Kodeks spółek handlowych nie przewiduje bowiem wprost wynagrodzenia dla członków zarządu z tytułu samego uczestnictwa w posiedzeniach zarządu. Dodatkowa umowa cywilnoprawna może być zawarta, ale nie musi.
Wynagrodzenie uzyskiwane przez członka zarządu będzie zakwalifikowane do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 41 ust. 1 przytoczonej wcześniej ustawy spółka kapitałowa jest również zobowiązana pobierać zaliczkę na podatek dochodowy stosując do wypłacanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodu, najniższą stawkę podatkową, która może zostać zmieniona na wyższą na wniosek podatnika.
W przypadku zatrudnienia członka zarządu na podstawie umowy o prace istnieje obowiązek ustalenia i wypłaty wynagrodzenia zgodnie z reżimem ustalonym przez przepisy prawa pracy. Wysokości wynagrodzenia w spółce akcyjnej ustala rada nadzorcza w drodze uchwały (art. 378 § 1 ksh). Oczywiście zatrudnienie członka zarządu na podstawie umowy o pracę rodzi obowiązek odprowadzanie z tego tytułu składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz zaliczki na podatek według stawek 18% i 32%.
Podobnie jest również w przypadku innej umowy cywilnoprawnej. Powinna ona dokładnie określać wszystkie czynności wykonywane przez członka co do faktu ich odpłatności. Osoba, zatrudniona na mocy tej umowy podlega również obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego, rentownego, wypadkowego oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego dana umowa może zostać wypowiedziana w każdym czasie (art. 746 kc).
Niemniej jednak należy pamiętać, że samo powołanie członka zarządu nie powoduje automatycznie nawiązania, którejkolwiek z omawianych umów, a jedynie dość specyficzny stosunek organizacyjny ze spółką. Prawidłowość ta ma jednak zastosowanie również w odwrotnej sytuacji. Nie jest bowiem powiedziane, że odwołanie z funkcji zarządu automatycznie kończy zawarty w dodatkowej umowie stosunek pracy, a co za tym idzie prawo do wynagrodzenia.