Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej k.p.) reguluje dwa rodzaje odpowiedzialności materialnej pracownika względem pracodawcy: odpowiedzialność tzw. ogólną za szkodę wyrządzoną pracodawcy, z winy umyślnej bądź nieumyślnej (art. 114-122 k.p.) oraz odpowiedzialność za mienie powierzone z obowiązkiem zwrotu albo wyliczenia (art. 124-127 k.p.).

Zasady nabywania prawa oraz ustalania wysokości i wypłacania dodatkowego wynagrodzenia rocznego dla pracowników jednostek sfery budżetowej, popularnie zwanego „trzynastką”  regulują przepisy ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. z 1997 r. Nr 160 poz. 1080).

Nie dostałeś umowy na czas, kolejna nadgodzina mija ku chwale ojczyzny, a twojej teczki osobowej nigdy nie było – możesz być pewny, że nic nie umknie inspekcji pracy. Co więcej groźba grzywny, którą straszy cię szef nieoczekiwanie spaść może właśnie na niego. Zacznijmy od podstawowego w tym zakresie postanowienia art. 281 kp

Urlop na żądanie, o którym mowa w art. 167¹ KP obejmuje część urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi. Niezależnie od wymiaru urlopu w danym roku kalendarzowym, czy od ilości pracodawców, pracownikowi przysługują 4 dni urlopu na żądanie. System czasu pracy obowiązujący pracownika również nie ma wpływu na liczbę dni urlopu na żądanie.

Odpowiedzialność pracownika za naruszenie przez niego obowiązków pracowniczych uregulowana jest w art. 108 – 113 Kodeksu Pracy,. Kara porządkowa, o której mowa, wydaje się być łagodniejszą formą kary, stosowaną raczej do niewielkich przewinień. W przypadku naruszenia obowiązków o „większym ciężarze gatunkowym” pracodawca może po prostu rozwiązać z pracownikiem stosunek pracy.

Patrząc przez pryzmat obowiązków, pracownik nie ma łatwego życia. Poczynając od tych, które wynikają np. z postanowień umowy o prace a kończąc na przestrzeganiu zasad BHP, do których zobowiązuje nas art. 211 k.p. Zakres nakładanych na pracownika obowiązków jest tak szeroki, że można je podzielić w pewnym sensie na dwie grupy. Pierwszą z nich , podlegających karze porządkowej, nieco mniejszej wagi omówiliśmy poprzednio.