W dniu 23 sierpnia 2013 r. weszły w życie kolejne zmiany w kodeksie pracy. Nowelizacja od samego początku budziła wiele kontrowersji. Debacie na temat modyfikacji przepisów o czasie pracy towarzyszył z jednej strony wyraźny sprzeciw związków zawodowych oraz niektórych ugrupowań politycznych, których zdaniem, ostatnio wprowadzone rozwiązania mają na celu uderzenie w pracowników, z drugiej zaś pochlebne opinie pracodawców.

Zgodnie z art. 1671 k.p. „w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu. W takim przypadku wymiar udzielonego urlopu, z wyłączeniem urlopu zaległego, nie może przekraczać wymiaru wynikającego z przepisów art. 1551.”

Zdarza się, że pracodawcy zawierają z pracownikiem dodatkowe umowy, poza samą umową o pracę. Może to mieć w szczególności na celu zapobieżenie konieczności wypłaty wynagrodzenia za pracę w nadgodzinach.

W momencie, gdy pracownica poinformuje pracodawcę o ciąży, Kodeks pracy (dalej: k.p.) nakłada na pracodawcę szereg obowiązków, które mają niejednokrotnie charakter bezwzględny, co oznacza iż nie mogą być uchylone nawet za zgodą pracownicy. Powyższe działanie ustawodawcy ma na celu otoczenie kobiet w ciąży szczególną ochroną, ze względu na ich wyjątkową sytuację, w jakiej się znalazły.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy (dalej: k.p.) „Kodeks pracy określa prawa i obowiązki pracowników i pracodawców”. Art. 2 k.p. stanowi z kolei, „że pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę”

Początek nowego roku jest okazją dla podsumowania najważniejszych zmian w prawie pracy, o jakich w 2013 roku powinien pamiętać pracodawca.  Naszym zdaniem, dokonując wyboru najistotniejszych zagadnień, zwrócić należy w szczególności uwagę na kwestie wskazane poniżej.

Kwestia dyżuru domowego jest uregulowana w art. 1515 kodeksu pracy („k.p.”), zgodnie z którym pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (dyżur).

Zgodnie z art. 17 k.p. pracodawca jest obowiązany ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Powyższa zasada prawa pracy zawarta jest również w dziale czwartym Kodeksu pracy, w rozdziale I pn. obowiązki pracodawcy, w art. 94 pkt 6 k.p.

W dniu 2 października 2012 r. Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjny przepis art. 130 § 2 1  kp odbierający pracownikom dodatkowy dzień wolny za święto przypadające w dzień wolny od pracy, stwierdzając, że jest on niezgodny z konstytucyjną zasadą równości.

Usprawiedliwienie nieobecności w pracy z tych przyczyn zależy wyłącznie od uznania pracodawcy. Niewątpliwie jednak pracodawca powinien uznać za usprawiedliwione nieobecności wywołane przyczynami, które obiektywnie uniemożliwiły pracownikowi stawienie się w pracy. Komentatorzy wskazują następujące przykłady